راهنمای انتخاب و خرید پمپ آب
انتخاب یک پمپ آب نامناسب و بزرگتر از حد نیاز می‌تواند علاوه بر بهای انرژی، هزینه‌های نگهداری آن را نیز افزایش دهد. بسیاری از پمپ‌های آب ممکن است به خوبی پاسخگوی نیاز سیستم‌ها و فرآیندهای تاسیساتی باشند، ولی لزوما بهینه ترین پمپ برای کار مورد نظر نیستند. لزوم کاهش هزینه‌های نگهداری، گردش کار تاسیسات و زمان توقف دستگاه‌ها ایجاب می‌کند که مفید ترین و مطمئن ترین روش ممکن را انتخاب کنیم. مطالعات اخیر نشان داده که سیستم‌های پمپاژ حدودا 20 درصد از انرژی الکتریکی جهان را مصرف می‌کنند و در برخی از تاسیسات، انرژی الکتریکی که سیستم‌های پمپاژ مصرف می‌کنند، حدودا برابر با 25 تا 50 درصد کل انرژی الکتریسیته مصرفی آن تاسیسات است. بدین ترتیب، انتخاب صحیح و مناسب طرح ها و اندازه های پمپ ها و نظارت بر کارکرد صحیح آنها می‌تواند عمر مفید آنها را افزایش داده و هزینه های انرژی را کاهش دهد.
هدف از خرید پمپ آب چیست؟
قبل از بررسی راهنمایی های لازم برای خرید پمپ آب مناسب این سوال مطرح است که هدف از خرید پمپ آب چیست و با پاسخ به آن شما راه زیادی برای نزدیکتر شدن به محصول مناسب خود را طی می کنید. شما ابتدا باید تصمیم بگیرید که چه برنامه تخصصی را برای انجام کار خود در نظر دارید.
برای راحت تر کردن انتخاب پمپ شرکت های تولید کننده پمپ های خود را در غالب نام پمپ های مسکونی، پمپ صنعتی، پمپ کشاورزی، پمپ شناور، پمپ سیرکولاتور و …. ارائه می کنند.
عوامل تاثیر گذار در خرید پمپ آب
به طور کلی عوامل مهم و بسیاری در انتخاب پمپ آب مناسب وجود دارد که از مهمترین آن ها می توان به جریان آب یا سیال، فشار و دمای سیال اشاره کرد. ابتدا باید ویژگی های سیال مورد نظر برای پمپاژ اب را به طور کامل بشناسید که آن ها عبارتند از نوع سیال، دما، چگالی، ویسکوزیته، فشار بخار، مواد جامد در حالت تعلیق، میزان آلودگی و سمی بودن و نوسان سیال. کیفیت سیال از این رو مهم است که هر الکتروپمپ به این گونه طراحی شده است که انواع خاصی از آب یا سیال را انتقال می دهد. کیفیت اب را می توان با بررسی میزان ذرات موجود در آن به سه دسته آب تمیز آب خاکستری و آب سیاه دسته بندی کرد.
تنظیمات کلی و ابعاد لوله کشی باید با توجه به سرعت پیشنهادی برای هر سیال و نوع لوله در نظر گرفته شود، ارتفاع موجود برای نقاط مکش و تخلیه مخزن ها نسبت به خط مرکزی پمپ تعیین شود، محاسبه منحنی عملکرد، مشخصه های پمپ و پارامتر های کارکرد مانند ظرفیت، هد، فشار مکش و تخلیه، تغییر فشار و دما در شرایط مختلف پمپاژ و دیگر مولفهء هایی که در ادامه به صورت تخصصی تر به آن ها می پردازیم.
به طور کلی:
- بهتر است برای خرید پمپ آب مناسب، پمپ آب را با توجه به شرایط نامی یا ویژگی های آن انتخاب کنید.
- BEP(نقطه ای که بهترین راندمان پمپ اب را نمایش می دهد و در این نقطه پمپ در حداکثر کارایی خود کار می کند) باید بین نقطه مجاز و نقطه کارکرد نرمال باشد.
- میزان سرعت گردش نامی پمپ در سرعت های خاص بین 2000 تا 3000 است و اگر کمتر از 500 باشد بسیار کم است هر چه میزان سرعت گردش نامی بیشتر باشد لرزش و سرو صدای پمپ کمتر است.
- پمپ قابلیت افزایش ارتفاع یا هد را با نصب یک پروانه بزرگتر داشته باشد.
- ظرفیت ارتفاع پمپاژ آب پمپ باید به طور پیوسته افزایش یابد و علاوه بر آن پمپ نباید زیر حداقل نرخ چریان، پیوسته عمل کند.
پیش از آن‌که بخواهید پمپ آب متناسب با الزامات خود را انتخاب کنید، باید موارد زیر را در نظر بگیرید:
مرحله 1 :
اولین فاکتور مهم که در انتخاب و خریداری پمپ آب مناسب باید در نظر گرفته شود، تعیین میزان گردش و جریان (دبی یا میزان آبدهی) مورد نیاز است. میزان دبی و نرخ جریان در پمپ آب به شما می گوید که چقد آب می تواند در یک مدت زمان معین پمپاژ شود. نرخ جریان در پمپ های آب با دو واحد متر مکعب بر ساعت (m3/h) و لیتر بر دقیقه (l/min) نمایش داده می شود. شاید شما به حداقل میزان جریان آب نیازمند باشید. برای مثال، اگر شما مخزنی با گنجایش 2000 گالن آب دارید، پس به پمپی با پمپاژ حداکثر 1000 گالن در ساعت (gph) نیاز دارید. این مرحله برای شروع کار می‌باشد. هم چنین، این فاکتور به تعداد افراد ساکن در منزل نیز بستگی دارد. مثلا، اگر در منزل 3 دوش آب دارید و تنها 2 نفر در آن زندگی می کنند، به گردش و جریان آب کمتری به نسبت 4 نفر در همان خانه نیاز خواهید داشت.
نمودار میزان آبدهی پمپ آب
مرحله 2 :
دومین فاکتوری که باید در نظر گرفته شود، محاسبه میزان فشار مورد نیاز است، بدین ترتیب سایز کردن صحیح پمپ می تواند فشار مورد نیاز را تعیین سازد. سه منشاء اصلی میزان فشار ( هد ) شامل موارد زیر است:
- هد استاتیک: فاصله عمودی یا قائم است، که شما آب را از سطح مخزن افزایش می‌دهید.
- هد اصطکاک (سایشی): پایداری و مقاومت لوله و اتصالات مناسب در گردش آب می‌باشد.
- هد فشار: فشار مازاد برای برخی از فیلتر‌ها، کانال‌ها و یا سایر تجهیزات می‌باشد. ما استفاده از لوله‌های انعطاف پذیر PVC را پیشنهاد می‌کنیم، که در این صورت دیگر نیازی به زانویی نیست و موجب نسبت جریان های بالاتری با کاهش افت بار در لوله ها می‌گردد. با این حال، ممکن است از هزینه بالاتری برخوردار باشد، اما نصب آسان تری خواهد داشت. استفاده از لوله بزرگتر از حد نیاز مشکلی به وجود نمی‌آورد، اما لوله کوتاه‌تر ممکن است موجب قطع جریان گردد. فشار نرمال آب خانگی معمولا بین 40-70psi می باشد. هم‌چنین، برای اطلاع از فشار مورد نیاز باید به موارد زیر نیز توجه نمود :
- ارتفاع بین پمپ و بالاترین میزان مصرف
- وجود یا عدم وجود شیر فلکه آب در زیر پمپ
- فاصله پمپاژ آب از پمپ تا مقصد
- سایز، نوع و طول لوله به کار گرفته شده از پمپ تا مقصد نهایی
- نوع منبع انرژی
- نوع منشاء آب
به طور کلی، میزان هد، مکش و نسبت جریان به سیستم لوله کشی و ویژگی‌های پمپ آب بستگی دارند. سیستم لوله کشی و نوع پمپ، نسبت جریان و فشار را تعیین می‌کنند. پمپ به تنهایی نمی تواند این پارامترها را کنترل کند. بدین ترتیب، شما باید سیستم لوله کشی را با پمپ مورد نظر خود مطابقت دهید، تا نسبت جریان کافی را بدست آورید.
نمودار میزان ارتفاع ابدهی پمپ آب
مرحله 3 :
محاسبه هزینه‌های کارکرد: تجزیه و تحلیل هزینه پمپاژ به هزینه‌های اولیه، هزینه ثابت سالیانه و هزینه کارکرد بستگی دارد. هر سۀ این هزینه‌ها به یکدیگر وابسته هستند. نوع پمپ آب به کار رفته، سایر لوله ها، سایز پمپ ها و نوع آب مصرفی نه تنها بر هزینه های اولیه، بلکه بر هزینه‌های ثابت و کارکرد نیز تاثیر می گذارند. برای مثال، سیستم های لوله کشی با لوله های طویل موجب هزینه‌های بیشتری می شوند، اما از طرفی موجب می‌شوند تا پمپ‌هایی با توان کمتر به کار روند که موجب کاهش هزینه می‌شوند. برای استفاده از یک پمپ بهینه با راندمان بالا، تجزیه و تحلیل تمامی الزامات در سیستم پمپاژ باید صورت بگیرد. هم چنین به فاکتورهای ذیل نیز باید توجه کرد :
- هد مکش مثبت شبکه (NPSH)
- انعطاف پذیری
- فرسایش و اصطکاک
- محافظت و نگهداری
- مقدار آب پمپاژ شده
- هد
- منبع قدرت
- فاکتورهای اقتصادی